Federal Ehtiyat Sistemi
Federal Ehtiyat Sistemi (FES) (daha çox FED olaraq da adlandırılır) — 1913-cü il dekabrın 23-də Federal Ehtiyat haqqında qanuna əsasən məxsusi olaraq yaradılan və ABŞ-nin Mərkəzi Bankı səlahiyyətində olan maliyyə strukturu. FES-in kapital formasının şəxsi olmasına baxmayaraq (aksiyaları xüsusi statusa malikdir) onun idarə olunmasında dövlət xüsusi rol oynayır. Mərkəzi bank funksiyasını icra edən müstəqil maliyyəiqtisad institutu.
== Ümumi məlumat ==
23 dekabr 1913 ildə "Federal ehtiyatlar haqqında" (Federal Reserve Act) qanuna əsasən yaradılmışdır. Federal Ehtiyat Sistemi ABŞ dollarının rəsmi emissiyasını həyata keçirə bilir; milli pul siyasətini (iqtisadi artımı əks etdirən pul və kredit aqreqatlarının uzunmüddətli artımını qoruyub saxlamaq və maksimum məşğulluğ, qiymət stabilliyinə nail olmaq və uzunmüddətli orta faiz dərəcələrini saxlama məqsədilə) müəyyən edir; özəl kommersiya bank institutlarının fəaliyyətinin nəzarət və tənzimlənməsini həyata keçirir; depozit institutlarına, ABŞ hökumətinə maliyyə xidmətləri göstərir.
Federal Ehtiyat Sisteminin strukturu (1935 ildən): federal hökumət agentliyi – Direktorlar şurası (7 üzvünü ABŞ prezidenti seçir, senat təsdiq edir); 12 regional federal ehtiyat bankı (Atlanta, Boston, Dallas, Kanzas-Siti, Klivlend, Minneapolis, Nyu-York, Riçmond, San-Fransisko, Sent-Luis, Filadelfiya, Çikaqo). FES
== FES-in strukturu ==
on iki regional federal rezerv bankı — ABŞ xəzinədarlığının fiskal nümayəndələri
verdikləri rezerv kapitala görə Federal Ehtiyat Banklarının aksiyalarından gəlir götürən çoxsaylı özəl banklar
FES-in idarəetmə sistemi :
ABŞ Prezidenti tərəfindən təsdiq edilən və 7 nəfərdən ibarət İdarəetmə Şurası. Hər bir üzv 14 illiyə təyin edilir. ABŞ Prezidentinin Qanuna əsasən İdarəetmə Şurası sədrini vaxtından əvvəl vəzifədən azad etmək hüququ vardır (indiyə qədər bu maddədən istifadə edilməyib).
Açıq bazar üzrə federal komitə
müxtəlif məsləhət şuraları
fevral 2018-ci ildən FES İdarəetmə Şurasının sədri Cerom Pauel dir.
Federal kansler
Kansler (alm. Kanzler, ing. Chancellor) — Almaniyada və Avstriyada hökumət başçısı (Bundeskansler).
== Ədəbiyyat ==
Шепелёв Л.Е. Чиновный мир России: XVIII—начало XX вв. СПб: «Искусство-СПб», 1999. 479 с.
Federal memarlıq
Federal, üslublu memarlıq — 1780-1830-cu illər arasında Şimali Amerikada yaranıb genişlənən memarlıq adı.
Xüsusilə 1785-ci ildən 1815-ci ilə qədər bu memarlıq üslubu üstünlük təşkil etmişdir. Bu üslub öz adını yarandığı dövrü ilə - ölkənin federal müddəti ilə bölüşdürmüşdür. Federal üslubu ismi eyni zamanda, Birləşmiş Ştatlarında mebel dizaynı ilə birlikdə istifadə olunur. Üslub daha çox orta sinif klassisizm, almandilli torpaqlarda Biedermeier üslubu ilə uyğunluq təşkil edir. Eyni zamanda Britaniyada Regency üslubuna uyğundur.
== İstindalar ==
== Xarici keçidlər ==
Federal-üslub memarlıq anlayışı Arxivləşdirilib 2008-02-22 at the Wayback Machine
Federal-üslub memarlıq ilə tanışlıq
Federal Style, 1780-1820 - Coleman-Hollister Evi
Federal üsluba Nümunələr (1780-1820) Federal üslubun tədqiqat biblioqrafiyası, federal Evlərin fotoşəkilləri.
Federal torpaq
Torpaq (alm. Land — torpaq, ölkə) — Almaniya Federativ Respublikasında federasiyanı təşkil edən "üzv-dövlət" (alm. Gliedstaat). Sözün geniş mənasındakı "ölkə"dən fərqləndirmək üçün adətən "federal torpaq" terminindən (alm. Bundesland) istifadə edilsə də, hüquqi sənədlərdə bu terminə rast gəlinmir.
Federal şəhər
Federal şəhər — Almaniya, İsveçrə və Rusiyanın müəyyən şəhərləri üçün istifadə olunan ifadə.
== Almaniya ==
Almaniyada keçmiş Qərbi Almaniyanın paytaxtı Bonn unikal federal şəhər (Bundesstadt) adı ilə təyin edilmişdir. 28 aprel 1994-cü ildən Almaniya Prezidentinin, Almaniya kanslerinin, Bundesratın (yuxarı palata) ikinci rəsmi iqamətgahı, altı federal nazirliyin və təxminən 20 federal orqanın əsas rəsmi iqamətgahıdır. Bu, sadəcə bir başlıqdır, çünki Bonn, bir çox digər Almaniya şəhərləri kimi, müstəqil bir şəhərdir, lakin bir dövlətin bir hissəsidir.
== Rusiya ==
Rusiya konstitusiyasında qeyd olunur ki, onun federal əhəmiyyətli üç şəhəri var: Moskva, Sankt-Peterburq və Sevastopol.
== İsveçrə ==
Federal şəhər İsveçrə parlamentinin və hökumətinin oturduğu yer olduğu üçün Bernin rəsmi adıdır.
== Digər ==
Boqota, Braziliya, Buenos-Ayres, Kanberra, Karakas, Cakarta, Mexiko, Astana, Seul və Vaşinqton kimi bəzi milli paytaxtlar federal statusa malikdirlər, heç bir əyalətə və ya əyalətə aid deyillər (yaxud əyalətdirlər). Berlin, Dehli, Moskva, Oslo, Praqa, Sofiya və digər şəhərlərdə olduğu kimi, öz əyaləti. Bəzən buna federal rayon deyilir.
Federal Ərazi
Federal ərazi — federasiya quruluşlu bəzi dövlətlərdə ölkənin inzibati bölgüsünə daxil olan subyektlər tərəfindən deyil, birbaşa federal hökumət tərəfindən idarə olunan xüsusi ərazi. Bu tip bölgüyə, əsasən federal paytaxtın yerləşdiyi ərazilər daxil olur.
Federal fondlar
Federal fondlar (ing. federal funds (Fed funds)) — Federal Ehtiyat Banklarında həmişə mövcud ehtiyat qalıqları.
Fed fondları kommersiya bankları və iri korporasiyalar tərəfindən bir-birinə kredit vermək üçün, ilk növbədə, bir gecədə (overnight, overnayt kreditləri) geniş istifadə olunur. “Federal fondların dərəcəsi, Federal Ehtiyat Sisteminin (ing. federal funds rate) — üzvü olan bankların bir-birinə bir gecəlik kredit vermə dərəcəsidir.”
ABŞ Federal Ehtiyat Sistemi federal fondların dərəcəsini təyin etsə də, bir gecəlik kredit qiymətləri bazarın müəyyən etdiyi kimi dəyişir.
Federal bölgə
Federal ərazi — federasiya quruluşlu bəzi dövlətlərdə ölkənin inzibati bölgüsünə daxil olan subyektlər tərəfindən deyil, birbaşa federal hökumət tərəfindən idarə olunan xüsusi ərazi. Bu tip bölgüyə, əsasən federal paytaxtın yerləşdiyi ərazilər daxil olur.
ABŞ Federal Torpaqları
Federal Torpaqlar (ing. Insular areas, hər. təcrid olunmuş ərazilər) — ABŞ-nin federal torpaqlarına ölkənin heç bir ştatına və federal ərazisinə tabe olmayan adaları daxildir.
Palmira atollu — hazırda birləşdirilmiş yeganə ərazidir, yəni Birləşmiş Ştatların ayrılmaz hissəsidir. Palmira atollunun xüsusi statusu heç bir şəkildə yeri və əhəmiyyəti ilə əlaqəli deyil, atollun dövlət statusu aldığı 1959-cu ilə qədər Havay ərazisinin bir hissəsi olması səbəbindən yaranan qanuni bir hadisədir (lakin atollun tərkibindən çıxması ilə). Birləşdirilməmiş ərazilər konsepsiyasının özü, 1901-ci ildə İspaniya ilə müharibədən sonra 1898-ci ildə ABŞ-nin tərkibinə daxil olan adaların statusu haqqında Ali Məhkəmənin bir sıra qərarlarına qədər rəsmi olaraq mövcud deyildi. Buna görə, Konqresin bu presedentdən əvvəl təşkil etdiyi bütün ərazilər, Havay Bölgəsi də daxil olmaqla (1898-ci ildə təşkil edilmiş) avtomatik olaraq birləşdirilmiş sayılırdı. Amerika Birləşmiş Ştatlarının özünü və ya bir hissəsini birləşdirilmiş ərazidən təsisata çevirərək hər hansı bir ərazi üzərində suverenlikdən imtina etməsi üçün bir qanuni mexanizm mövcud deyil və bu səbəbdən 1901-ci ilə qədər birləşdirilmiş Havay Ərazisinin bir hissəsi olan Palmyra Atoll, 1959-cu ildən sonra öz statusunu qorudu. inzibati olaraq Havaydan ayrıldı.
Federal vergi ödəməmələrinə və prezident seçkilərində iştirak edə bilməmələrinə baxmayaraq bir sıra ada ərazilərinin sakinləri ABŞ vətəndaşı sayılır.
ABŞ federal hökuməti
Birləşmiş Ştatların federal rəhbərliyi — Amerika Birləşmiş Ştatlarını yaradan 50 ştatın aid olduğu konstitusiya respublikasının milli rəhbərliyi. Federal hökumət (və ya idarəetmə), üç orqandan ibarətdir: Qanunvericilik, icra və məhkəmə. Bu orqanlar və onların qüvvələri ABŞ Konstitusiyası ilə qeyd edilmişdir; qüvvələr haqqında daha çox detal, Konqres tərəfindən həyata keçirilən qanunlarda bildirilir.
Birləşmiş Ştatların idarəetmə mərkəzi Vaşinqton şəhərində yerləşir, bu coğrafi ərazi heç bir əyalətə aid deyil. Bu səbəbdən Amerika Birləşmiş Ştatları federal hökuməti üçün "Vaşinqton" ifadəsi geniş istifadə edilir.
Bu mətndə hökumət sözü "nazirlər kabineti" mənasında deyil, bir ölkəni idarə edən təşkilatlar mənasında və "idarəetmə" sözü ilə sinonim istifadə edilmişdir.
== Tarix ==
Birləşmiş Ştatlar hökumətinin əsas xətləri konstitusiyasında xülasə olaraq qeyd edilmişdir. Hökumətin 1789-cu ildə qurulması ilə ABŞ, dünyanın ilk müasir milli konstitusiya respublikalarından biri olmuşdur.
Amerika Birləşmiş Ştatları Konstitusiyasında qeyd olunduğu kimi, Birləşmiş Ştatlar hökuməti federalizm əsası üzərində qurulmuşdur, siyasi güc, federal hökumət ilə əyalət hökumətləri arasında bölüşülmüşdür. Amerikan federalizm detalları (federal hökumətin hansı qüvvələrə malik olması və bu qüvvələrin necə həyata keçirilməsi vacibliyi də daxil olmaqla), Konstitusiyanın qəbulundan bəri müzakirə olunmuşdur.
Federal Aviasiya Administrasiyası
Federal Aviasiya İdarəsi və ya Federal Aviasiya Administrasiyası (ing. Federal Aviation Administration (FAA) )— Birləşmiş Ştatlar Nəqliyyat Departamentinə bağlı olan "federal" dövlət təşkilatı.
Təşkilatın vəzifəsi ABŞ-nin hava məkanında bütün növ təyyarələrin, uçuş, istehsal, müdaxilə, effektivlik və etibarlı təhlükəsizlik qaydalarının izlənilməsinə və tətbiqinə nəzarət etmək və ABŞ-də hava təhlükəsizliyini təmin etməkdir.
23 avqust 1958-ci ildə ABŞ Konqresi tərəfindən təsis edilmiş və bu sahədə əsas qurum olaraq təyin edilmişdir. Bu tarixə qədər xidmət edən CAA (Civil Aeronautics Administration - Mülki Aeronavtika İdarəsi) və AMB (Airways Modernization Board - Hava Yollarının Modernləşdirilməsi Şurası) qurumları bu qurumun altına toplaşdırılmışdırlar.
Federal Müdafiə Nazirliyi
Federal Müdafiə Nazirliyi — Almaniya Federativ Respublikasının ali federal orqanıdır .
Federal Nazirlik Federal Hökumət daxilində hərbi müdafiə və bütün Bundesver işləri üzrə mütəxəssisərin firmalaşdırıldığı şöbədir.Bu, silahlı qüvvələr üçün ən yüksək hərbi komandanlıq orqanı və Bundesver administrasiyası üçün ən yüksək xidmət orqanıdır.
Federal Təhqiqat Bürosu
Federal Təhqiqat Bürosu (ing. Federal Bureau of Investigation, FBI (oxunuşu: Ef-Bi-Ay), FTB) — ABŞ-nin daxili kəşfiyyat və hüquq-mühafizə orqanı. ABŞ Ədliyyə Nazirliyinin yurisdiksiyası altında fəaliyyət göstərir. ABŞ federal qanunvericiliyinin pozulmaları ilə bağlı təhqiqat işləri aparır, dövlət təhlükəsizliyini təmin edir, həmçinin bu sahədə ABŞ dövlət aparatının bütün orqanlarının fəaliyyətini əlaqələndirir. əsası 1908-ci ildə qoyulmuşdur. İlk adı "Təhqiqat Bürosu" (ing. Bureau of Investigation) (BOİ) olmuşdur. Yeni adını 1935-ci ildə almışdır. ABŞ-nin federal təhqiqat bürosudur.
== Büdcəsi və Vəzifələri ==
Büronun illik büdcəsi 2012-ci ildə 8.12 milyard ABŞ dolları olmuşdur.
Federal Təhqiqatlar Bürosu
Federal Təhqiqat Bürosu (ing. Federal Bureau of Investigation, FBI (oxunuşu: Ef-Bi-Ay), FTB) — ABŞ-nin daxili kəşfiyyat və hüquq-mühafizə orqanı. ABŞ Ədliyyə Nazirliyinin yurisdiksiyası altında fəaliyyət göstərir. ABŞ federal qanunvericiliyinin pozulmaları ilə bağlı təhqiqat işləri aparır, dövlət təhlükəsizliyini təmin edir, həmçinin bu sahədə ABŞ dövlət aparatının bütün orqanlarının fəaliyyətini əlaqələndirir. əsası 1908-ci ildə qoyulmuşdur. İlk adı "Təhqiqat Bürosu" (ing. Bureau of Investigation) (BOİ) olmuşdur. Yeni adını 1935-ci ildə almışdır. ABŞ-nin federal təhqiqat bürosudur.
== Büdcəsi və Vəzifələri ==
Büronun illik büdcəsi 2012-ci ildə 8.12 milyard ABŞ dolları olmuşdur.
Federal dairə (Braziliya)
Federal dairə (port. Distrito Federal) — Braziliyanın federal inzibati vahidi. Bu böldə özündə Braziliyanın paytaxtı olan Brazilia şəhəri əhatə edir.
== Tarixi ==
Federal dairə 1960-ci ildə paytaxt Rio-de-Janeyrodan Qoyas və Minas-Jerays ştatlarınln ərazisindən təşkil olunmuş bölgəyə köçürülmüşdür. Bu zaman federal ərazi olan Rio-de-Jneyroda Qunabara ştatı təşkil olunmuşdur. 1975-ci ildə bölgə Rio-de-Janeyro ştatına birləşdirilir.
== Əhalisi ==
2010-cu il siyahıya alınmağa görə əhalisi 2 570 160 nəfər təşkil edir.. Şəhər əhalisinin böyük qismi dövlət qulluqçuları və şəhər inşaatçılarının törəmələridir.
== İrqi tərkib ==
Əhalisi əsasən afrika-hindu məhşəlli qarışıq portuqallardan ibarətdir.
İrqi tərkib
== İnzibati quruluş ==
İnzibati cəhətdən 1 mezoregion və 1 mikroregion.
Federal fondların dərəcəsi
Federal fondların dərəcəsi (ing. federal funds rate) — ABŞ banklarının öz izafi ehtiyatlarını qısa müddətə (adətən bir gecədə) digər banklara borc verdiyi faiz dərəcəsi.
Borc alan bank və borc verən bank kredit üzrə faiz dərəcəsini öz aralarında razılaşdırırlar; bütün bu cür əməliyyatlar üçün tariflərin orta çəkili məbləği effektiv federal fondların dərəcəsi (ing. federal funds effective rate) adlanır.
Hədəf federal fondların dərəcəsi (ing. federal funds target rate), adətən ildə səkkiz dəfə, təxminən yeddi həftədə bir dəfə keçirilən Fed-in Federal Açıq Bazar Komitəsinin iclası tərəfindən müəyyən edilir. Komitə həmçinin əlavə iclaslar keçirə və normal cədvəlindən kənarda hədəf dərəcəsini dəyişə bilər.
Federal Ehtiyat ABŞ iqtisadiyyatında pul təklifini idarə etmək üçün açıq bazar əməliyyatlarından istifadə edir ki, effektiv məzənnə hədəfə uyğun olsun. Uzunmüddətli məcmu təklif və gözlənilən inflyasiya ilə müqayisədə real ÜDM artımının sabit olduğu hədəf dərəcəsi neytral federal fondlar dərəcəsi adlanır.
== Mexanizmi ==
Qanunla maliyyə institutlarından ya FED-də ehtiyatlar, ya da kassada nağd pul kimi müəyyən bir ehtiyat səviyyəsini saxlamaları tələb olunur.
Federal Şura (Avstriya)
Federal Şura (alm. Bundesrat — bundesrat') — Avstriya parlamentinin yuxarı palatası — Federal Məclis.
Koğuşda 62 yer var. Deputatlar Avstriya torpaqları (parlamentləri) tərəfindən seçilir. Torpaqları əhaliyə görə fərqli sayda millət vəkili (3-dən 12-dək) təmsil olunur.
Bundesratın deputatının səlahiyyət müddəti seçilmiş parlamentin səlahiyyət müddəti ilə bağlı 4 ildən 6 ilə qədərdir.
Mərkəz Federal Dairəsi
Mərkəz Federal Dairəsi (rus. Центра́льный федера́льный о́круг) — Rusiya Federasiyası federal dairələrindən biri.
Rusiya Federasiyasının Avropa hissəsinin mərkəzini əhatə edir. Tərkibinə Moskva, Tver, Tula, Yaroslavi, Bryansk, Vladimir, İvanova, Kaluqa, Kostroma, Oryol, Ryazan, Smolensk vilayətləri daxildir. Sahəsi 485 min km²–dir. Əsas təbii ehtiyatları qonur kömür, torf, fosforit, dəmir filizidir. Rusiyanın geniş istehsal profili mühüm emal sənaye rayonudur. Ümumrusiya miqyasında yüksək inkişaf etmiş maşınqayırma (əsasən, nəqliyyat maşınqayırması, dəzgahqayırma, elektrotexnika və elektronika), yüngül (əsasən, toxuculuq), kimya (xüsusilə rezin) sənayesi, həmçinin tikinti materialları istehsalı ilə tanınır. Elmi-texniki və layihə işləri üzrə ixtisaslaşmışdır. Mühüm kənd təsərrüfatı rayonudur.
Rusiyanın Federal şəhərləri
Qalın mətnRusiya Federasiyası 83 subyektdən ibarətdir və onun 2-si — Moskva və Sankt-Peterburq federal əhəmiyyətli şəhərlərdir. Bununla yanaşı, Baykonur kosmodromunu Qazaxıstandan icarəyə götürdüyü müddət ərzində Baykonur da Rusiya Federasiyası üçün federal əhəmiyyətli şəhər statusunu daşıyır. Buna baxmayaraq, Baykonur Rusiya Federasiyasının subyekti statusuna malik deyil.
Rusiyanın federal dairələri
Rusiya Federasiyasının Federal Dairələri — Rusiya prezidenti V. V. Putinin 849 nömrəli "Federal dairədə Rusiya Federasiyasının Prezidentinin səlahiyyətli nümayəndəsi haqqında" 13 may 2000-ci il fərmanına əsasən yaradılmışdılar.
Federal Kommunikasiya Komissiyası
Federal Kommunikasiya Komissiyası (FKK) (ing. Federal Communications Commission) — ABŞ-də radio, televiziya, simli, peyk və kabel kommunikasiyasını tənzimləyən müstəqil agentlik. FKK genişzolaqlı şəbəkəyə çıxış, ədalətli rəqabət, radiotezlikdən istifadə, media məsuliyyəti, ictimai təhlükəsizlik və vətən təhlükəsizliyi (ing. homeland security) sahələrində yurisdiksiyasını saxlayır.
FKK 1934-cü ildə qəbul edilmiş Kommunikasiya Aktı əsasında Federal Radio Komissiyasının radio tənzimləmə funksiyalarını əvəz etmək üçün yaradılmışdır. Daha sonra simli kommunikasiya tənzimləməsini Ştatlararası Kommersiya Komissiyasından təhvil almışdır. FKK-nın səlahiyyətli yurisdiksiyası 50 ştatı, Kolumbiya dairəsini və ABŞ-nin ərazilərini əhatə edir. O həmçinin Şimali Amerikanın digər ölkələrindəki oxşar kommunikasiya qurumları üçün müxtəlif səviyyələrdə əməkdaşlıq, nəzarət və liderlik təmin edir. FKK tamamilə tənzimləyici haqlar hesabına maliyyələşdirilir. Agentliyin 2022-ci ilə olan büdcəsi 388 milyon ABŞ dolları təşkil etmişdi.
Alman Federal Bankı
Alman federal bankı (alm. Deutsche Bundesbank, qısaca: Bundesbank və ya Doyçe Bundesbank adlarından da istifadə olunur) — Almaniyanın mərkəzi bankı.
== Tarixi ==
1875–1945-ci illər — Almaniyanın mərkəzi emissiya bankı Reyxsbank idi.
1946–1948 — Qərbi Almaniyada 11 torpağın hər birində Reyxsbankın filialları əsasında Mərkəzi bank yaradıldı.
1948–1957-ci illər — emitent banklar sisteminə dövlətlərin mərkəzi bankları vasitəsilə əməliyyatlar aparan Almaniya Torpaqları Bankı rəhbərlik edirdi.
1957–1990-cı illər — Alman Torpaqları Bankının dövlətlərin mərkəzi bankları ilə birləşməsi nəticəsində Almaniya Federal Bankı yaradılmışdır.
1990–1993-cü illər -— Berlin divarının dağılmasından və Almaniya Federativ Respublikası ilə Almaniya Demokratik Respublikasının birləşməsindən sonra alman markası birləşmiş Almaniya üçün yeganə ödəniş vasitəsi oldu.
1993–2001 — Maastrixt müqaviləsinin şərtlərinə uyğun olaraq avronun ümumavropa valyutası kimi dövriyyəyə buraxılması və Avropa Mərkəzi Banklar Sisteminin (ESCB) yaradılması qərara alındı.
2001-ci ildən etibarən — avronun emissiya funksiyaları Avropa Mərkəzi Bankına (ECB) verildi.
== Funksiyalar ==
AFR Bank Qanununa və digər xüsusi qanunlara uyğun olaraq, Bundesbank pul dövriyyəsini və krediti tənzimləmək funksiyalarını yerinə yetirir:
Əməliyyatlar üçün faiz və endirim dərəcələrinin müəyyən edilməsi.
Almaniya federal hökuməti
Federal Kabinet (alm. Bundeskabinett) və ya Almaniya Konstitusiyasına görə, Federal hökumət (alm. Bundesregierung) — Almaniya Federativ Respublikasının əsas icraedici orqanıdır. Federal kansler və kabinet nazirlərindən ibarətdir. Nazirlər Kabinetinin təşkilinin əsasları, habelə onun seçilməsi və təyin edilməsi üsulu, vəzifədən azad edilmə qaydası Konstitusiyanın (Grundgesetz) 62–69-cu maddələrində müəyyən edilmişdir.
== Kabinet ==
Almaniyanın hazırkı və 24-cü kabineti 8 dekabr 2021-ci il tarixindən etibarən fəaliyyət göstərir.